آبیاری یونجه مهمترین عاملی است که تاثیر بسیار زیادی در نحوه درست کشت آن و افزایش تناژ یونجه موقع برداشت دارد. زمانی که شما به صورت اصولی و مناسب یونجه را آبیاری می کنید، آب کافی به همه قسمت های آن می رسد و این موضوع می تواند تاثیر بسیار زیادی در رشد موثر این گیاه داشته باشد. یونجه یکی از پرطرفدارترین محصولات کشاورزی شناخته می شود که سود بسیار زیادی هم دارد. فقط تنها نکته ای که باید مد نظر قرار دهید، نحوه درست آبیاری آن است که در ادامه به صورت مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت.
نکات قبل از آبیاری یونجه
قبل از این که آبیاری گیاه یونجه را آغاز کنید، لازم است برخی نکات درباره این گیاه و نحوه آبیاری آن را بدانید. این اطلاعات به شما کمک می کنند تا راحت تر لوازم مورد نیاز برای آبیاری یونجه را خریداری از آنها استفاده کنید. در ادامه، برخی از مهمترین نکاتی که باید حتماً قبل از آبیاری و تا کشت یونجه بدانید را نام می بریم:
- اگر مقدار خیلی زیادی تجهیزات کشاورزی و ماشین آلات در یونجه قرار دهید، خاک آن فشرده می شود و کیفیت یونجه پایین می آید.
- یونجه در واقع یک محصول کشاورزی چند ساله است که شما با یک بار کشت آن، می توانید تا چندین بار آن را برداشت نمایید.
- برای برداشت هر چین، نباید تقریباً بین ۷ تا ۱۰ روز قبل از برداشت به یونجه آب دهید تا بتوانید آن را برداشت کنید.
- آبیاری غرقابی اصلاً گزینه مناسبی برای آبیاری یونجه نیست. چراکه باعث افزایش علف های هرز می شود.
- اگر از روش آبیاری مناسبی استفاده کنید، می توانید دمای یونجه را در تمام طول سال تنظیم کنید و این موضوع روی کیفیت یونجه تاثیر مستقیم می گذارد.
مقدار آب مورد نیاز و دور آبیاری یونجه
از آنجا که یونجه چندین بار در طول سال ثمر می دهد، طبیعتاً به مقدار آب خیلی بیشتری در مقایسه با سایر محصولات کشاورزی نیاز دارد. البته مقدار آبی که باید به یونجه بدهید در هر فصل متفاوت است. چرا که در هر یک از فصول، ریشه های گیاه، فصل رشد و حتی تراکم آن تغییر می کنند.
برای این که بدانید چه مقدار آب برای یونجه مناسب است، باید به فاکتورهایی مانند دمای محیط، جنس خاک، میزان رطوبت محیط، میزان بارندگی و فصل رویش یونجه توجه کافی داشته باشید. اما یکی از مهم ترین زمان ها برای آبیاری یونجه، در فصل بهار و موقع شروع رشد است. البته در این زمان به خاطر این که یونجه هنوز شدت رشد بالایی ندارد و دما هم همچنان پایین است، نیازی نیست که آب زیادی به آن بدهید؛ اما هرچه به فصل تابستان نزدیک تر می شوید، مقدار آب مورد نیاز یونجه نیز افزایش پیدا می کند.
به طور متوسط، مقدار آب مورد نیاز یونجه برای هر یک از فصول حداقل ۵۰۰ و حداکثر ۱۲۰۰ میلیمتر است. باید با توجه به مواردی که پیش از این گفتیم و همچنین مشورت با افراد متخصص و کار بلد، مقدار آب مورد نیاز یونجه را در زمین کشاورزی خود مشخص کنید. فراموش نکنید که یکی از مهم ترین موضوعات درباره آبیاری یونجه که شاید خیلی از افراد نسبت به آن بی اعتنا باشند، میزان تبخیر و تعرق آن است که باعث می شود یونجه به آب بیشتری نیاز داشته باشد. مثلاً وقتی در فصل گرما هستید، میزان تبخیر و تعرق یونجه به ۱۰ میلیمتر می رسد.
دما و آب و هوای مناسب برای کشت یونجه
آبیاری به تنهایی در رشد مناسب یونجه تاثیری ندارد و شما باید یک شرایط ایده آل از نظر آب و هوایی و دمایی نیز ایجاد کنید. بهترین دمایی که یونجه در آن رشد زیادی دارد، دمای بین ۲۵ تا ۳۰ درجه سانتیگراد است. توجه داشته باشید که دمای هوای اطراف یونجه نباید بیشتر از ۴۵ درجه سانتیگراد و یا کمتر از ۵ درجه سانتیگراد باشد. چراکه در این شرایط دمایی، مقدار رشد یونجه تا حد بسیار زیادی پایین می آید و حتی احتمال مرگ گیاه نیز وجود دارد.
ریشه های یونجه تقریباً تا عمق ۲.۵ تا ۳ متری زمین نفوذ پیدا می کنند. البته باید گفت که جنس و میزان تراکم خاک نیز روی میزان نفوذ این ریشه ها تاثیر زیادی دارند. نکته جالب توجه درباره آبیاری یونجه این است که تقریباً بین ۷۵ ۹۰ درصد از آب مورد نیاز این گیاه از طریق خاک و در عمق 1 تا 1.5 متری آن به دست می آید. اگر مقدار آب کافی به گیاه نرسد، ریشه ها به اعماق پایین تر خاک نیز رفته و آب مورد نیاز خود را جذب می کنند.
تنش و استرس آبی یونجه
در صورتی که رطوبت مورد نیاز در خاک کشت یونجه در فصول گرما تقریباً بین ۴۰ تا ۵۰ درصد و به خصوص در عمق ۱ تا ۱.۵ متری کاهش پیدا کند، این گیاه دچار تنش و استرس آبی می شود. تقریباً بعد از این که ۱ تا ۲ روز از کاهش آب اطراف خاک یونجه گذشت، علائم و نشانه های این استرس آبی نمایان می شوند. این امر تاثیر بسیار زیادی در کاهش رشد محصول و کاهش کیفیت آن دارد.
همچنین باید بدانید که با افزایش میزان تبخیر و تعرق نیز تنش و استرس آبی یونجه افزایش پیدا می کند. شاید فکر کنید که برای جبران این مشکل، می توان آب بیشتری به گیاه یونجه داد. با این حال، این موضوع اصلاً درست نیست و نمی توان با آبیاری بیش از حد، تنش آبی یونجه را برطرف کرد.
حتی گاهی مواقع آبیاری بیش از حد در این شرایط می تواند آسیب خیلی بیشتری هم به گیاه برساند. به همین دلیل سعی کنید حتماً قبل از این که این مشکلات به وجود بیایند، تقریبا بین ۵۰ تا ۷۰ درصد از خاک اطراف یونجه را به صورت منظم آبیاری کنید.
بهترین روش آبیاری یونجه چیست؟
روش های مختلفی برای آبیاری یونجه وجود دارند که شما باید سعی کنید بهترین و مطمئن ترین روش را انتخاب کنید. برای مثال، در گذشته افراد از آبیاری بارانی یونجه استفاده می کردند که این روش علاوه بر هزینه زیاد، مقدار آب بسیار زیادی هم مصرف می کرد. همچنین این روش نمی توانست به اندازه کافی به همه قسمت های یونجه آب برساند. به همین دلیل آبیاری بارانی نمی تواند گزینه چندان مناسبی برای شما باشد.
سعی کنید از یک برنامه کاملاً دقیق و حساب شده برای آبیاری این گیاه استفاده کنید تا به بهترین شکل ممکن نتیجه آن را ببینید. برای مثال، شما باید به صورت منظم و با فاصله زمانی مشخص، به اندازه کافی به یونجه آب بدهید. همچنین آبیاری شما باید به صورت مستمر و همیشگی باشد. با توجه به شرایط آب و هوایی و فاصله ردیف های یونجه، شما می توانید مقدار آبیاری یونجه را تقریباً بین ۴ تا ۸ میلی متر افزایش دهید.
علاوه بر آبیاری بارانی که پیش از این گفتیم، روش های دیگری نیز برای آبیاری یونجه وجود دارند که شما باید با توجه به میزان بودجه خود و همچنین شرایط آب و هوایی منطقه، یکی از آنها را انتخاب کنید. اما بهترین و مطمئن ترین روش برای آبیاری موثر یونجه، روش قطره ای است که در ادامه توضیح مختصری از آن ارائه خواهیم داد.
آبیاری قطره ای یونجه
این روش امتحان خود را در طول سال های سال پس داده است و باعث می شود که رشد یونجه به بالاترین حد ممکن برسد. مهمترین ویژگی مثبت آبیاری قطره ای یونجه این است که باعث می شود همه قسمت های یونجه به یک اندازه آبیاری شوند و به همین دلیل اندازه آن کاملاً یکدست می شود. بهترین شیوه برای آبیاری قطره ای یونجه، آبیاری قطره ای زیر سطحی است که نسبت به روش های سنتی فوق العاده مناسب تر به نظر می رسد.
اگرچه هنوز این روش چندان همه گیر نشده است، اما بسیاری از کشاورزان علاقه زیادی به استفاده از این روش دارند. به همین دلیل هم انتظار داریم که در آینده نزدیک، بیشتر افراد از آبیاری قطره ای برای یونجه استفاده کنند.
آبیاری یونجه در شرایط کم آبی
اخیراً شاهد کاهش منابع آبی برای آبیاری یونجه و محصولات دیگر کشاورزی بوده ایم که باعث شده بسیاری از کشاورزان با چالش و سردرگمی مواجه شوند. اگر میزان منابع آبی خیلی کاهش پیدا کند، باید از روش های مقرون به صرفه تر برای آبیاری این گیاه استفاده کنید. برای مثال، روش انتخابی شما باید به گونه ای باشد که مقدار آب خیلی کمتری مصرف کند و با وجود آب کم هم بتوانید یونجه را آبیاری کنید. در این شرایط، انتخاب های زیادی پیش روی شما قرار ندارند.
اولین کاری که می توانید برای مقابله با این شرایط انجام دهید، استفاده از روش قبل، یعنی آبیاری زیر سطحی قطره ای است. علاوه بر این، می توانید مقدار آب کمتری به یونجه بدهید که البته این موضوع روی کیفیت آن تاثیر می گذارد.
اگر می خواهید با روش کم آبیاری یونجه را برداشت کنید، باید بدانید که به خاطر این که آب کمتری به آن می دهید، باید تعداد دفعات بیشتری برای آبیاری در نظر بگیرید. از طرف دیگر، شما می توانید سطح کشت را در زمین کشاورزی خود تا حدودی کاهش دهید و به جای این که چندین هکتار از زمین خود را یونجه بکارید، مقدار کمتری از زمین را برای کاشت یونجه انتخاب کنید. این که شما از کدام یک از این روش ها استفاده می کنید، به شرایط خودتان بستگی دارد.
متوسط برداشت یونجه از هر هکتار
فاکتورهای زیادی روی متوسط برداشت یونجه در هر هکتار تاثیر می گذارند و نمی توان مشخص کرد که در همه مناطق جغرافیایی، در هر هکتار تقریباً چقدر یونجه برداشت می شود. برخی از این فاکتورها شامل مواردی مانند شرایط آب و هوایی، نوع خاک، میزان آب، نوع یونجه و سایر موارد این چنینی می شوند.
برای مثال، اگر شما کشت دیم را انتخاب کرده باشید و هیچ آبی به جز آب باران به یونجه نرسد، می توانید انتظار داشته باشید که در هر هکتار تنها 1 تن یونجه برداشت کنید. همچنین اگر ظرفیت خاک برای نگهداری آب کم باشد و یا بارش باران کمتر از 300 میلی متر باشد، این روند به همین شکل خواهد بود.
این در حالی است که در کشورهای پربارش و پر آبی مانند نیوزلند، در هر هکتار نزدیک به ۲۸ تن یونجه برداشت می شود. در مناطقی مانند چین، آفریقا و آمریکای شمالی، کشاورزان بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ میلی متر از خاک اطراف یونجه را آبیاری می کنند و شاهد برداشت بین ۵ تا ۱۷ تن یونجه در هر هکتار هستند. پس اگر شما هم می خواهید یونجه بیشتری در هر هکتار از زمین خود برداشت کنید، باید به همه این موارد توجه کافی داشته باشید.
توصیه های کاربردی برای آبیاری یونجه
در آخر، لازم است به برخی نکات برای آبیاری یونجه توجه داشته باشید تا بتوانید بهترین شرایط را برای کشت این گیاه ایجاد کنید. در ادامه برخی از این توصیه های کاربردی که می توانند کمک زیادی به شما کنند را نام می بریم.
- تقریباً بین ۷ تا ۱۰ روز قبل از برداشت، از آبیاری یونجه بپرهیزید. چراکه با مرطوب بودن زمین، دستگاه ها و ماشین آلات نمی توانند یونجه را برداشت کنند.
- برای آبیاری حتماً به ظرفیت خاک کشاورزی توجه کافی داشته باشید.
- برای آبیاری بهتر و موثرتر یونجه، حتماً به اخبار هواشناسی رجوع کنید.
- گیاه یونجه در مراحل اولیه رشد و جوانه زنی خود حساسیت بسیار زیادی در برابر شوری و کمبود منابع آبی دارد.
- در مراحل ابتدایی کاشت یونجه، نباید خیلی در زمین کشاورزی راه بروید.
- لازم نیست که بعد از برداشت چین مقدار آب زیادی به یونجه بدهید. چراکه این کار هم میزان علف های هرز را افزایش می دهد و هم روی کیفیت و تناژ یونجه تاثیر منفی می گذارد.
- سعی کنید در زمستان قبل از این که گیاه وارد خواب زمستانی شود، آن را آبیاری کنید تا ریشه آن برای مرحله بعد تقویت شود.
سخن نهایی
در این مطلب اطلاعات کاملی درباره آبیاری یونجه در اختیار شما قرار دادیم و گفتیم که چه شرایطی باعث می شود که شما سود بیشتری از طریق کشت یونجه به دست بیاورید. همان طور که می دانید، یونجه یک گیاه چند ساله است که شما می توانید تنها با یک بار کشت آن و البته در نظر گرفتن مراقبت های لازم، چندین بار آن را برداشت کنید.
این امر باعث می شود که شما هم هزینه کمتری برای کشت یونجه بپردازید و هم سود خیلی زیادی از آن به دست بیاورید. برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید لوازم مورد نیاز برای آبیاری یونجه، با کارشناسان ما در مه پاش صنعت تماس بگیرید.