آبیاری قطره ای بدون پمپ چیست | عملکرد آبیاری قطره ای ثقلی

امروزه روش های مختلفی برای آبیاری زراعت وجود دارند که یکی از آن ها آبیاری قطره ای بدون پمپ است. این نوع آبیاری جزو جدید ترین و بهترین روش ها است که شما می توانید با بکار گیری این روش، زمین های زراعی و محصولات خود را آبیاری کنید. سیستم آبیاری قطره ای به این گونه است که به جای تأمین فشار با استفاده از پمپ، انرژی لازم از طریق اختلافات سطح آب در ابتدا و انتهای زمین زراعی به دست آورده می شود. اگر قصد دارید با این روش و مزایای آن آشنا شوید، پیشنهاد می کنیم تا آخر مطالب همراه ما باشید.

آبیاری ثقلی بدون پمپ یک روش بسیار خوب و مطمئن و همچنین از نظر هزینه، به صرفه است که شما می توانید با استفاده از این روش باغچه و زمین های زراعی در اندازه  های متوسط یا کوچک را به راحتی آبیاری کنید. این سیستم بسیار ساده و آسان است، به طوری که از یک مخزن مرتفع تشکیل شده که در زیر آن از طریق لوله ای آب خارج می شود و آب مورد نظر را به سیستم آبیاری قطره ای می رساند. همچنین به این نکته توجه داشته باشید که کنترل این نوع روش به دست خودتان است و می توانید زمان آبیاری را مدیریت و کنترل کنید.

به دلیل این که در کشور ایران بحران و کمبود آب وجود دارد، بسیاری از باغبان ها و کشاورزان دیگر از روش های قدیمی که در مصرف آب هیچ صرفه جویی نمی شود، استفاده نمی کنند و با به کار گیری روش های نوین و جدید توانسته اند نتیجه بهتری در صرفه جویی آب داشته باشند. امروزه یکی از بهترین روش ها آبیاری قطره ای بدون پمپ است. اگر جزو افرادی هستید که قصد دارید، با استفاده از هزینه کم و مناسب، بهترین روش را برای آبیاری محصولات خود پیدا کنید، ما به شما روش آبیاری قطره ای بدون پمپ را پیشنهاد می کنیم.

آبیاری قطره ای بدون پمپ چیست؟

در بخش قبل این که آبیاری قطره ای زمین های زراعی بدون استفاده از پمپ چیست را به شما معرفی کردیم، اما اگر برای برخی از افراد سؤال است که سیستم این نوع روش  آبیاری چه گونه است، می توان گفت که در این روش مخزن آب انرژی خود را از طریق اختلاف ارتفاع سطح آب در انتها و ابتدای زمین زراعی به دست می آورد. شما با به کار گیری این روش می توانید زمین های زراعی صد هکتاری را نیز آبیاری کنید، البته توجه داشته باشید که این روش برای زمین های بزرگ متوسط و همچنین کوچک قابل استفاده است.

مثالی از آبیاری بدون پمپ

اگر بخواهیم مثالی برای آبیاری قطره ای خانگی و بدون پمپ بزنیم، می توان گفت که این روش در زمین های درخت پسته به اندازه 8 هکتار استفاده شده و به نتیجه مطلوبی رسیده اند. با استفاده از این روش هزینه کمتری صرف کرده اند و همچنین کیفیت آبیاری مناسب تری داشته اند. البته توجه داشته باشید که اگر منبع اصلی تأمین آب از چاه باشد، به سهولت از فشار پمپ چاه این ارتفاع قابل تأمین است؛ اما اگر آب سطحی باشد، باید خط انتقال آب به طوری طراحی شود که ارتفاع 2 تا 3 متری بالایی زمین نیز تأمین شود، در غیر این صورت از پمپاژ جلوگیری می شود.

تایمر آبیاری قطره ای بدون پمپ

سیستم‌‌ آبیاری قطره ای به طوری ساخته شده‌اند که خودتان می‌توانید آن‌ها را کنترل کنید و نسبت به محصولی که دارید، زمان آن را تعیین کنید. این نوع آبیاری به سیستم هوشمند مجهز است که همین باعث شده تا جزو بهترین روش های آبیاری شود. سیستم آبیاری این روش به گونه ای عمل می کند که به یک بار فشار آب نیاز دارد تا بتوانید سیستم شیر برقی دیافراگمی تایمر ها و کنترل آبیاری را راه اندازی کنید.

تایمر های آبیاری قطره ای خانگی به این گونه هستند که در ساختار آن ها به جای شیر برقی از سیستم چرخ دنده ای استفاده شده است. به عبارت دیگر می توان گفت در سیستم چرخ دنده ای به جای این که به طور مداوم فشار آب قطع و وصل شود، توپی درون این دستگاه ها قرار دارد که با چرخ خوردن باعث حرکت و باز و بسته شدن مسیر آب می شود و همین باعث شده تا مشکل کمبود آب به طور کامل رفع شود. لازم به ذکر است که با داشتن این قابلیت شما می توانید از تایمرها در صورتی که دارای مخزن آب هستید، سیستم آبیاری قطره ای بدون پمپ را داشته باشید.

اگر به دنبال بهترین شیوه ابیاری قطره ای و راهکاری اصولی برای آبیاری قطره ای باغچه و منزل هستید پیشنهاد میکنیم مقاله آبیاری قطره ای باغچه منازل را مطالعه کنید.

تجهیزات آبیاری قطره ای بدون پمپ

برای این که بتوانید یک سیستم آبیاری قطره ای راه اندازی کنید، نیاز به تعدادی تجهیزات اساسی دارید. ایجاد یک دستگاه برای آبیاری بدون پمپ سخت نیست و تنها به چند وسایل برای درست کردن آن نیاز دارید.

ما قصد داریم تجهیزاتی که برای راه اندازی این دستگاه نیاز دارید را به شما معرفی کنیم تا اگر قصد درست کردن این نوع سیستم‌های آبیاری قطره ای را دارید، بتوانید به راحتی به هدف خود برسید.

1. مخزن آب: برای این کار بهتر است از مخزن هایی که گنجایش بالایی دارند، استفاده کنید تا دفعاتی که باید آن ها را پر از آب کنید، پایین باشد؛ همچنین بهتر است مخزن را به انداره مصرف یک روز پر از آب کنید. البته داشتن مخزنی با گنجایش بالا ممکن است مشکل بزرگی باشد، به این دلیل که شما باید آن را بالاتر از محصولات خود قرار دهید و برای پر کردن آن ممکن است به مشکل بر بخورید. دلیل بالا بردن مخزن این است که از فشار نیروی جاذبه برای آبیاری قطره ای استفاده شود.
2. سازه ای برای نگهداری مخزن آب: همان طور که گفته شد، مخزن آب مربوط به آبیاری قطره ای درختان باید بالاتر از زمین زراعی قرار گرفته شده باشد؛ به همین دلیل شما باید سازه ای درست کنید که از مقاومت بسیار بالایی برخوردار باشد، زیرا باید وزن مخزن آبیاری قطره ای بدون پمپ را تحمل کند.
3. لوله کشی: بهتر است در قسمت پایین و زیر مخزن لوله‌ای قرار دهی تا آب از آن خارج شود؛ به این نکته توجه داشته باشید که اگر آب درون مخزن بیش از یک روز است، پیشنهاد می‌کنیم برای صرفه‌جویی آب از شیر قطع‌کن استفاده کنید. همچنین شما اگر می خواهید که افزایش فشار بیشتری در آبیاری داشته باشید، باید از لوله هایی که در اندازه های مختلف قرار دارند، استفاده کنید.
4. تایمر و فیلتر: تایمر ها انواع مختلفی دارند که پیشنهاد می‌کنیم از آن‌ها برای تنظیم دستگاه استفاده کنید. کار این تایمر‌ ها این است که فرکانس انتشار آب به خطوط آبیاری قطره ای را انجام می دهند. البته به این نکته توجه داشته باشید که باید قبل از شیر های تایمر یک فیلتر نصب کنید که این کار باعث جلوگیری و مسدود شدن خطوط کوچک تر می شود.
5. سوپاپ ها و خطوط قطره ای: شما باید برای راه اندازی یک دستگاه آبیاری قطره ای بدون پمپ از سوپاپ ها در بین لوله های مخزن و لوله های آبیاری استفاده کنید.

بیشتر بخوانید: آبیاری گندم و روش های مختلف آن

کاربردهای آبیاری قطره ای بدون پمپ

از آنجا که در این سیستم از هیچ پمپی استفاده نمی شود، آب باید به خودی خود فشار بالایی داشته باشد تا بتواند وارد شلنگ های مه پاش و سپس نازل آن شود. در این شرایط، پمپ باید در قسمت های مرتفع قرار بگیرد تا بتواند با فشار کافی به سیستم مه پاش برسد.

به همین ترتیب، می توان گفت یکی از کاربردهای آبیاری قطره ای بدون پمپ در مکان هایی است که حداقل قسمت مرتفع کوچکی دارند و می توان مخزن آبیاری قطره ای بدون پمپ را در آن نواحی قرار داد. علاوه بر این، سایر کاربردهای این سیستم عبارتند از:

• زمین هایی با مساحت کم 
• کشاورزی شهری 
• گلخانه های کوچک 
• آبیاری باغ های خانگی 
• آبیاری مناطقی که منابع آبی محدودی دارند.

مقایسه آبیاری قطره ای با پمپ و بدون پمپ

مهمترین وجه تفاوت این دو سیستم وجود یا عدم وجود پمپ در آن است. در سیستم آبیاری قطره ای با پمپ، وجود پمپ باعث می شود که آب فشار خیلی زیادی داشته باشد و بتواند در زمان کوتاه، آب را خیلی راحت از مخزن سیستم آبیاری به شلنگ ها و نازل ها برساند. در نتیجه، عملکرد خیلی بهتری خواهد داشت.

با این حال، باید هزینه بیشتری برای استفاده از این روش بپردازید. این در حالی است که روش آبیاری قطره ای بدون پمپ علی رغم داشتن هزینه کمتر، عملکرد ضعیف تری دارد. در جدول زیر به صورت مختصر برخی از تفاوت های آبیاری قطره ای با پمپ و بدون پمپ را قرار داده ایم: 

روش های اجرای آبیاری قطره ای بدون پمپ

همان طور که پیش از این نیز گفتیم، شما نمی توانید از سیستم آبیاری قطره ای در هر مکانی که بخواهید، استفاده کنید. به همین دلیل هم برای اجرای این سیستم آبیاری، باید حتماً برنامه ریزی دقیقی داشته باشید.

برخی از مهمترین نکاتی که برای نصب و راه اندازی این سیستم در هر مکانی باید به آنها توجه کنید، عبارتند از: 

• از لوله های پلی اتیلن استفاده کنید؛ چراکه این لوله ها ماندگاری بیشتری دارند و راحت تر می توان آنها را نصب و از آنها نگهداری کرد. 
• نحوه نصب نازل های این سیستم باید به گونه ای باشد که آب به طور کاملاً یکنواخت به ریشه گیاهان برسد و آنها را آبیاری کند. 
• مخزن آبیاری قطره ای بدون پمپ باید حتماً در ارتفاعی بالاتر از لوله ها و نازل ها قرار داشته باشد. 

مهمترین مزایای آبیاری قطره ای بدون پمپ 

استفاده از آبیاری قطره ای بدون پمپ مزایای بسیار زیادی دارد و شما با استفاده از آن می توانید به بهترین شکل ممکن هر فضایی را که بخواهید، آبیاری کنید. در این قسمت به برخی از مهم ترین مزایای آبیاری قطره ای بدون پمپ اشاره می کنیم: 

• کاهش مصرف آب: این سیستم نسبت به سایر سیستم های آبیاری میزان مصرف آب خیلی کمتری دارد و شما می توانید از هدر رفت آب تا حد خیلی زیادی جلوگیری کنید. چراکه در این سیستم، آب به صورت دقیق به ریشه گیاهان می رسد و به قسمت های دیگر نمی رود که هدر رود. 
• راحتی در نصب و استفاده: نحوه استفاده و نصب این سیستم نیز بسیار راحت است و شما می توانید خیلی راحت از آن استفاده کنید. حتی اگر هرگونه سوالی هم درباره نصب و راه اندازی سیستم آبیاری قطره ای بدون پمپ دارید، می توانید از کارشناسان ما در و فروشگاه مه پاش صنعت بپرسید.
• قیمت مناسب: قیمت آبیاری قطره ای بدون پمپ نسبت به سیستم پمپ دار فوق العاده مقرون به صرفه تر است. زیرا یکی از مهمترین دلایل بالا بودن قیمت سیستم پمپ دار، وجود خود پمپ در این سیستم است. 
• جلوگیری از گرفتگی قطره چکان ها و شلنگ ها: در این سیستم، احتمال گرفتگی قطره چکان و شلنگ ها تا حد خیلی زیادی پایین می آید و در نتیجه، نیازی به تعمیر یا تعویض این سیستم نخواهید داشت. 
• عملکرد مناسب: اگرچه عملکرد سیستم آبیاری قطره ای بدون پمپ نسبت به پمپ دار ضعیف تر است، اما باز هم می تواند برای مکان های کوچک کاملاً مناسب و قابل قبول باشد. 

معایب آبیاری قطره ای بدون پمپ

این سیستم معایبی هم دارد که شما با شناخت این معایب، بهتر می توانید تصمیم بگیرید که آیا برای شما مناسب است یا خیر. در این بخش، برخی از مهمترین معایب آبیاری قطره ای بدون پمپ را نام می بریم:

• وابستگی به فشار آب طبیعی: در این سیستم به خاطر عدم وجود پمپ، آب طبیعی باید فشار بالایی داشته باشد و اگر فشار آب پایین بیاید، عملکرد سیستم نیز تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
• مناسب نبودن برای زمین های وسیع: این سیستم فقط برای زمین هایی با مساحت کم مناسب است و نمی توانید از آن برای زمین های بزرگ استفاده کنید.
• وابستگی به ناهمواری و شیب زمین: آبیاری قطره ای بدون پمپ حتی به شیب و ناهمواری های زمین نیز وابسته است. به طوری که اگر کوچک ترین ناهمواری معکوسی در این سیستم به وجود بیاید، عملکرد سیستم نیز دچار اختلال می شود.
• احتمال توزیع نامناسب آب: اگر کوچک ترین اختلال در شیب و ناهمواری زمین و حتی طراحی سیستم به وجود بیاید، ممکن است آب به شکل درست در فضای مورد نظر شما توزیع نشود. در نتیجه، این موضوع باعث کاهش بهره وری این سیستم می شود. به همین دلیل هم برای استفاده از این دستگاه باید حتماً دانش فنی و تخصصی داشته باشید یا حداقل از افراد حرفه ای در این زمینه کمک بخواهید.

نتیجه گیری

همان طور که در ابتدای مقاله گفته شد، آبیاری قطره ای بدون پمپ جزو بهترین و جدیدترین روش های آبیاری محسوب می شود که به باغبان ها و کشاورزان پیشنهاد می کنیم برای آبیاری زمین های زراعی، درخت ها و دیگر محصولات از این روش استفاده کنند؛ زیرا سیستم آبیاری قطره ای دارای مزایایی بسیار خوبی است که شما با به کار گیری این روش قطعا سود بسیار زیادی می کنید.

اگر اطلاعاتی درباره نحوه استفاده از این روش ندارید، بهتر است حتما از قبل، آموزش آبیاری قطره ای بدون پمپ را فرا بگیرید تا در نحوه استفاده از آن، با مشکل مواجه نشوید. ما در این مقاله از مهپاش صنعت شما را با آبیاری قطره ای ثقلی بدون پمپ آشنا کردیم. اگر قصد انجام این روش را دارید، پیشنهاد می کنیم تمام مطالب گفته شده را با دقت بخوانید.