آبیاری مدرن در کشاورزی به عنوان فرایند دقیق و کنترل شده آبرسانی به محصولات کشاورزی به دست انسان شناخته می شود. در روش های نوین آبیاری، مقدار آب مورد نیاز محصول باید به دقت شناسایی شده و هر محصول کشاورزی، به میزان مورد نیاز خود آبیاری شود. بدیهی است که آبیاری کم، موجب خشکی و از بین رفتن محصول می شود؛ اما آبیاری زیاد یک محصول کشاورزی نیز می تواند موجب آسیب رساندن به ریشه آن شود.
آبیاری یک محصول تنها مربوط به بعد از رشد آن نیست و حتی در هنگام کاشت بذر نیز، رطوبت مورد نیاز محصول باید به میزان خاصی باشد تا مراحل اولیه رشد اتفاق بیفتد. در این مطلب به روش های جدید آبیاری در جهان می پردازیم و نکات مختلف هر یک را شرح می دهیم.
روش های نوین آبیاری در جهان
روش های آبیاری را می توان به 4 دسته اصلی تقسیم کرد:
- آبیاری غرقابی یا آبیاری سیل
- آبیاری قطره ای
- آبیاری زیرسطحی
- آبیاری بارانی یا آب پاش
مقاله پیشنهادی: ساخت مه پاش خانگی
در ادامه ویژگی های هر روش را مورد بررسی قرار می دهیم.
روش آبیاری مدرن غرقابی چگونه است؟
آبیاری غرقابی یکی از رایج ترین و قدیمی ترین روش های آبیاری در میان کشاورزان است. در روش سنتی آبیاری غرقابی، زمین کشاورزی را به قطعات یا کرت های مختلفی تقسیم می کنند و میان هر کرت را گود می کنند تا جوی های آب ساخته شده و آب بتواند میان کرت ها جاری شود. هر کرت یک ورودی و یک خروجی دارد و روش آبیاری غرقابی، به این صورت است که پس از پر شدن هر کرت، آب به سمت کرت بعدی جاری می شود و این اتفاق تا زمان پر شدن تمام کرت ها ادامه می یابد.
در آبیاری غرقابی، 4 عامل موثر وجود دارد:
- شیب زمین
- جنس خاک زمین
- مقدار آب ورودی به زمین
- هم عرض بودن کرت ها
روش آبیاری مدرن غرقابی، دو شیوه مختلف دارد که در ادامه به آن ها می پردازیم.
مقاله پیشنهادی: آبیاری گلدان در مسافرت
آبیاری غرقابی به روش جویچه
در این روش، زمین باید کاملا مسطح و صاف باشد و جویچه هایی با فاصله منظم توسط دستگاه در روی زمین ایجاد گردند. برای آبیاری به روش جویچه، نهری در بالادست زمین و عمود بر جویچه ها احداث می شود. این نهر باید در جهت شیب عرضی زمین باشد. آب از نهر بالادستی به جویچه ها فرستاده شده و تا انتهای جویچه ها جاری می شود. پس از رسیدن آب به انتهای جویچه، برای بهتر شدن آبرسانی به زمین، بخشی از آب به درون زمین نفوذ کرده و به سمت ریشه گیاه می رود. آبیاری به روش جویچه تا زمانی که ریشه گیاه به اندازه کافی آب دریافت کرده باشد، ادامه می یابد.
آبیاری غرقابی به روش حوضه
در روش آبیاری مدرن حوضه، زمین باز هم باید مسطح باشد. در اطراف زمین، دایک هایی با ارتفاع 30 تا 50 سانتی متر ایجاد شده اند که در حکم حصارهایی در دور زمین هستند. وظیفه این حصارها، نگه داشتن آب در درون زمین است.
مقاله پیشنهادی: مه پاش مغازه
آبیاری مدرن به روش بارانی یا آب پاش
در روش آبیاری بارانی، آب به سرعتی مساوی با سرعت نفوذپذیری خاک یا کمتر از آن، روی خاک پاشانده می شود. به مجموعه ای که این روش آبیاری را میسر می کند، شبکه آبیاری بارانی می گویند. در روش آبیاری بارانی، پراکنده کردن آب روی سطح خاک، توسط آب پاش ها انجام می شود؛ به همین دلیل است که به این روش، روش آبیاری آب پاش نیز گفته می شود. هر آب پاش را یک یا چند نازل تشکیل می دهند که آب را با فشاری مساوی در فضا پراکنده می کنند.
مزایای آبیاری به روش بارانی
- جلوگیری از فرسایش خاک و مناسب زمین های شیب دار
- مناسب برای اغلب گیاهان و اغلب انواع خاک
- ایجاد شرایط زمانی مناسب برای خیس نگه داشتن خاک
- نیروی انسانی کم برای اجرای این روش
- کاهش دادن تراکم خاک
پیشنهاد وب سایت مه پاش صنعت برای شما: خرید مه پاش برای آبیاری زمین های کشاورزی
آبیاری قطره ای بهترین روش آبیاری مدرن
آبیاری قطره ای یکی از روش های جدید آبیاری در جهان است که در آن، آب با فشار خیلی کم از طریق قطره چکان های موجود در سیستم آبیاری قطره ای، به ریشه گیاه می رسد. این بازدهی بالایی دارد و موجب صرفه جویی چشمگیری در مصرف آب می شود. با توجه به این که در این روش، خاک تا عمق کمی خیس شده و سطح مرطوب خاک نیز کم می باشد، میزان تبخیر آب نیز کاهش می یابد. سیستم آبیاری قطره ای اکر کیفیت مناسبی در ساختار و اجزای خود داشته باشد، معمولا از سایر روش های آبیاری کاراتر و موثرتر است.
روش آبیاری قطره ای موجب می شود که نتوان به راحتی به ریشه گیاه و خاک، کود اضافه کرد؛ از این رو، برای اضافه کردن کود به پای گیاه، کود مورد نظر را با آب مخلوط کرده و به گیاه می رسانند. این روش به طرز قابل توجهی، مصرف کود را نیز کاهش می دهد؛ به گونه ای که تا 95 % کاهش مصرف کود به دلیل استفاده از این روش گزارش شده است.
مزایای روش آبیاری قطره ای
- صرفه جویی بالا در مصرف آب و کود
- قابل اجرا در زمین های شیبدار
- قابلیت استفاده از آب های بازیافتی غیرآشامیدنی
- تامین رطوبت ریشه ها
- کاهش فرسایش خاک
- کاهش رشد علف های هرز
- کاهش هزینه نیروی انسانی
- توزیع یکنواخت آب
- تنظیم آسان میزان آبرسانی
- کاهش احتمال بیماری گیاهان
- کاهش مصرف انرژی
روش آبیاری مدرن زیرسطحی
آبیاری زیرسطحی یکی از روش های نوین آبیاری در سالهای اخیر است که در آن، آبیاری به کمک لوله ها و نوارهای قطره ای تعبیه شده در زیر زمین انجام می شود. در این روش، آبیاری ریشه گیاه به صورت مستقیم انجام می شود.
در روش آبیاری زیرسطحی، به دلیل ایجاد شیارهای مختلف در خاک، هوای زیادی به به ریشه گیاه می رسد و این اتفاق سبب رشد بسیار بهتر گیاه خواهد شد. به همین دلیل این روش جدیدا بسیار رواج پیدا کرده است. عمق لوله هایی که زیر زمین قرار داده می شوند، بر اساس عمق ریشه گیاه تعیین می شود. این روش هزینه تعمیر و نگهداری نسبتا بالایی دارد و به همین دلیل، از آن بیشتر برای زمین های بزرگ استفاده می شود.
مزایای روش آبیاری زیرسطحی
- صرفه جویی در مصرف آب
- افزایش رشد گیاهان و درختان و افزایش کیفیت محصول
- رشد نکردن علف های هرز
- کاهش هزینه های نگهداری
- سهولت در برداشت محصولات
- عدم فرسایش خاک
سخن پایانی
در این مطلب در رابطه با آبیاری مدرن و روش های نوین آبیاری مطالبی را بیان کردیم. روش های نوین آبیاری شامل 4 روش آبیاری غرقابی، بارانی، قطره ای و زیرسطحی است و هر کدام از این روش ها، با توجه به نوع کشت، نوع زمین و شرایط موجود مانند شرایط آب و هوایی، در کشورمان مورد استفاده قرار می گیرند. امیدواریم این مطلب مورد توجه شما قرار گرفته باشد. اگر در این رابطه سوالی دارید، می توانید در قسمت نطرات با ما در میان بگذارید.